Terugblik Dag van de Actuaris 2024

Economische Turbulentie

De dag werd afgetrapt door Edin Mujagić, hoofdeconoom en beheerder beleggingsfonds Hoofbosch. Hij waarschuwde de zaal voor het optimisme van de centrale banken dat men de inflatie onder controle heeft. Al jaren wordt geroepen dat het doel van 2% in zicht is maar dat het ‘onverwacht’ even tegenzat. Zo onverwacht is dat niet. Er zijn namelijk een viertal factoren die inflatie in de hand werken en niet worden aangepakt:

• Door de vergrijzing wordt arbeid alleen maar schaarser. En dat heeft een prijs; lonen zullen sterk blijven stijgen;
• Globalisering is uit, protectionisme doet het goed bij politici. Barrieres voor internationale handel worden opgeworpen. Make Amerika/China/Europa great again. Voor de consument heeft dit een keerzijde: producten en diensten worden duurder;
• De energietransitie is geen revolutie maar een evolutie. Op lange termijn levert het veel voordelen op om niet langer afhankelijk te zijn van fossiele brandstoffen. Tot die tijd jagen de gedwongen investeringen in de transitie de prijs op;
• En tot slot is het een economische wetmatigheid dat van begrotingstekorten een inflatoire werking uitgaat.

De recente verlaging van de beleidsrente door de centrale banken komt wat betreft Mujagić dan ook een ‘rondje’ te vroeg. Zeker op de korte termijn overstijgt de inflatie de 2%. Toch houdt Edin vertrouwen in de toekomst. Op de langere termijn verwacht hij zelfs dat een verwachte inflatie van 2% aan de hoge kant is. Gen AI zal de productiviteit aanjagen en daarmee het tij keren. 

Bruggenbouwen in het politieke landschap

Voor Agnes Joseph voelde haar optreden tijdens de Dag van de Actuaris als thuiskomen. Weg uit de hectiek van Den Haag, terug naar de verbinding op inhoud. Agnes nam haar toehoorders mee in haar missie om een goed pensioen te regelen voor alle deelnemers. Die weg bracht haar tenslotte voor NSC in de Tweede Kamer. 

Duidelijk wordt dat politiek bedrijven totaal iets anders is dan met collega professionals vakinhoudelijk te discussiëren. In Den Haag geldt nog sterker dan in het bedrijfsleven dat het verschil tussen gelijk hebben en gelijk krijgen mysterieus groot kan zijn. Het weerhoudt haar er niet van haar strijd voort te zetten voor een Wtp die ontdaan wordt van onzinnige berekeningen, modellen die niet toevoegen, maar vooral een goed en eerlijk pensioen opleveren voor de deelnemers.

Aan zet in een veranderend klimaat

De winters worden natter, de zomers droger en de zeespiegel blijft stijgen vat Gijs Kloek de consequenties van een veranderend klimaat voor Nederland samen. En dat heeft gevolgen voor verzekeraar en andere financiële instellingen aan beide kanten van de balans. Extreme weersomstandigheden raken zowel de technische voorzieningen als de waarde van de beleggingen. Overstromingsrisico’s of bijvoorbeeld funderingsschade beïnvloeden de waarde van vastgoedbeleggingen of hypotheekportefeuilles.

Als voorzitter van de van de werkgroep klimaatadaptatie benadruk Gijs nog maar eens keer hoe belangrijk het is dat partijen gezamenlijk anticiperen op klimaatverandering. Nederland blijft verzekerbaar omdat we de dijken verhogen. Dit in tegenstelling tot bijvoorbeeld Amerika, waar steeds meer verzekeraars zicht terugtrekken vanwege het natuurgeweld.

Gijs roept Actuarissen op de samenwerking te zoeken om het hoofd te bieden aan de uitdagingen die op ons afkomen door klimaatverandering. Op het terrein van dataverzameling, risicomodellering, privaat/publieke samenwerking in schadeafhandeling en (risico)informatievoorziening is nog een hoop te winnen.

Hoe blijf je aan zet?

Jan-Huug Lobregt zet zijn vraagtekens bij het thema van de dag: Hoe blijf je aan zet. Dat zou namelijk impliceren dat Actuarissen aan zet zijn, maar zijn we dat wel? In een polariserende wereld wint bij Actuarissen nog altijd de rede het van de emotie. Genuanceerd doen we uitspraken en raken daardoor steeds verder van het podium af. Oneliners doen het goed, maar om je te verlagen naar Trumpiaanse uitspraken lijkt een brug te ver. Dan is het toch beter om je te verplaatsen in de ander en de verbinding te zoeken en zo terug te schuifelen naar het midden van het podium.

Zijn belangrijkste oproep richt zich echter op het gebruik van Gen AI. Omarm als Actuaris het gebruik hiervan. Praat er niet alleen over, maar ervaar het aan den lijfe door te doen. Laat AI modellen voor je bouwen, vraag om feedback of laat het je werk reviewen. “Door Gen AI raken we onze baan niet kwijt, maar je baan raak je wel kwijt als je AI niet gebruikt.”

AI in Life & Health Insurance: Transforming the Value Chain

Petr Vaclav van RGA UK, hield een inspirerend verhaal, onder het motto All actuaries will be data scientists. LLMs als een nieuwe 'tool for actuaries'. Generative ai, een nieuw wapen tegen fraudeurs? Met voorbeelden liet ie zien dat AI betere analyses kan maken bijvoorbeeld van botbreuken dan artsen. Maar haalt ie zijn eigen gegenereerde foto er ook uit? En zal AI het winnen van de mens. Gerustgesteld vatte Petr het samen: AI is not smart enough. Not creative and without emotions. Ai won't replace humans, but humans who embrace AI will outperform those who ignore it! Hij sloot af met: 'Trust will become the new currency.'

Solvency II Amendments

De Solvency II 2020 Review bevindt zich in de afsluitende fase en wordt later in 2024 verwacht. Evelyn McNulty en Divyank Garg, consultants bij Finalyse, bespraken de belangrijkste wijzigingen en gingen in op de uitdagingen die deze veranderingen met zich mee zullen brengen voor actuarissen.

Hun presentatie werd met enthousiasme ontvangen. Er was een verhitte discussie over Lambda t. Op dat moment kon ik (Pieter, geen actuaris) het echt niet meer volgen. Voor een korte samenvatting verwijs ik dan ook graag naar de slides (verkrijgbaar via frans.kuys@finalyse.com). Interessant, of zoals een van de deelnemende actuarissen zei: "Ik dacht dat ik Solvency II door en door kende, maar ik heb toch nieuwe dingen gehoord."

Agnes Joseph Actuaris van het jaar 2024

Tijdens de verkiezing van de Actuaris van het jaar, spreekt de jury haar waardering en respect uit naar de 3 genomineerde kandidaten. Henk Bets wordt geprezen om zijn niet aflatende inzet om weeffouten in de Wtp op te sporen en te herstellen. Hij heeft het vermogen om complexe zaken over de bühne te krijgen en verandering succesvol te organiseren. “Passion voor Pension” is een titel die hem als geen ander past. Voor Inge van Zon staat de mens centraal. Ze maakt zich hard voor diversiteit en inclusiviteit. Daarin neemt ze niet allen KPMG maar de gehele beroepsgroep mee op sleeptouw. De jury is tevens onder de indruk van haar visie op het vakgebied en de veranderende rol van de Actuaris die zich het best als volgt laat samenvatten: from number crunchers to business advisors. 

De jury besluit echter de titel Actuaris van het jaar 2024 toe te kennen aan Agnes Joseph. De jury prijst Agnes om haar onvermoeibare inzet voor de maatschappelijke toepassing van het actuariaat. Ze wordt geroemd om haar vasthoudendheid en haar vermogen om complexe pensioenkwesties helder en toegankelijk te maken. Als Kamerlid heeft ze zich met name ingezet voor de hervorming van de Wet toekomst pensioenen (Wtp), waarbij ze pleit voor meer transparantie en keuzevrijheid voor pensioendeelnemers, met bijzondere aandacht voor het invaren van pensioenen en het recht op individuele instemming. Maar Agnes laat ook zien dat Actuarissen met hun kennis en vaardigheden ook op andere beleidsterreinen zoals zorg, stikstof en woningbeleid, van grote waarde kunnen zijn. 

Bogdan Tautan Actuarieel Talent van het jaar 2024

Ook bij de verkiezing van het Actuarieel Talent van het jaar was de jury onder de indruk van de genomineerde kandidaten. Zij excelleerden allen op een ander terrein. Puck Veeling kreeg de erkenning voor haar werk rondom het risicovereveningsssyteem gebruikt binnen de gezondheidszorg. Ze sprak daarbij haar zorgen uit over de financierbaarheid van de zorg in de toekomst. Een toenemend maatschappelijk probleem waar Actuarissen wat haar betreft nog meer hun tanden in kunnen zetten. Jan-Willem Zeijen is de jongste Actuariële Functiehouders van ons land en is tekenend voor de stormachtige ontwikkeling van zijn talent. Jan-Willem maakt tevens indruk op de jury door zijn werk voor de ERM commissie van het AG. Hij interesseert zich breed voor “emerging risks” en brengt ook bij de commissie zijn kennis van klimaatrisico’s in.

De Jury kiest na lang beraad Bogdan Tautan tot Actuarieel Talent van het Jaar 2024. Ze zien hem als een grote inspiratiebron voor de actuariële wereld, vooral vanwege zijn baanbrekende werk op het gebied van AI. Hiermee slaat hij de brug naar en het actuariaat en brengt meerdere disciplines samen. Zowel binnen het AG als op internationaal niveau vervult hij een voortrekkersrol. 

De dag werd feestelijk afgesloten en er wordt nog lang nagepraat over de impact van AI en de houding van de Actuaris daarbij! Felicitaties aan Bogdan en Agnes, en volgend jaar, 2 oktober 2025 gaan we meer van hen horen, wellicht wel over het nieuwe thema: AI, data en de Actuaris

Foto's: Martin Postma